عادیسازی مصرف مواد: جنگ نرم علیه مغز و آینده نسل جوان
عادیسازی مواد: چگونه رسانهها نسل جوان را به سمت تباهی میبرند؟
من، دکتر فهیمه رضایی، به عنوان یک متخصص در حوزه سلامت روان و مشاور اجتماعی، سالهاست که شاهد مشکلات و بحرانهای اجتماعی مختلفی بودهام. اما این روزها، چیزی که بیشتر از هر چیز ذهنم را مشغول کرده، روندی است که به آرامی در حال پیشرفت است: عادیسازی مصرف مواد مخدر و روانگردانها.
چگونه این روند به تدریج در حال تبدیل شدن به یک “معمولی” و حتی “شیک” در میان جوانان است؟
تازهترین تجربهای که مرا به نوشتن این مقاله واداشت، مشاهده مصاحبههایی بود که در آنها مجریان مشهور و محبوب رسانهای، سوالی را به طور مکرر از مهمانها میپرسیدند: “آیا شما مواد مصرف میکنید؟ اگر بله، چه موادی؟ و چند بار؟”
شاید برای برخی این سوال تنها یک سوال بیضرر و ساده باشد، اما برای من و بسیاری دیگر که درگیر تحقیقات علمی و مطالعات روانشناسی هستیم، این سوال نماد یک بحران است. وقتی سوالی به طور مداوم از مهمانها پرسیده میشود، یعنی پیامدهای آن، ناخودآگاه به ذهن مخاطب نفوذ کرده و در واقع “عادیسازی” مصرف مواد در حال رخ دادن است.
آیا این روند خطرناک است؟
قطعاً بله. در حالی که جامعه ما به شدت به بهبود سلامت روان و آموزشهای پیشگیرانه در مورد آسیبهای مواد مخدر نیاز دارد، مجریان و رسانهها به شکلی ناآگاهانه یا حتی آگاهانه در حال تقویت رفتارهای خطرناک هستند. این یعنی در بلندمدت، برای نسل جوان، مصرف مواد تبدیل به یک “انتخاب معمولی” میشود، نه یک “آسیب جدی”. اینجاست که باید بپرسیم: آیا واقعاً داریم به سوی آیندهای پیش میرویم که نسلهای بعدی با بیتفاوتی به بزرگترین مشکلات اجتماعیشان نگاه کنند؟
جنگ نرم علیه مغز: چرا باید نگران باشیم؟
مغز انسان، به ویژه مغز نوجوانان و جوانان، در حال شکلگیری و در معرض تاثیرات زیادی است. مصرف مواد مخدر مانند گل یا موادی که سر کننده مغز هستند، باعث آسیبهای جدی به عملکرد مغزی میشود. این آسیبها به تدریج نه تنها توانایی تصمیمگیری فرد را کاهش میدهد، بلکه به احساس بیتفاوتی نسبت به درد و مشکلات اجتماعی و فردی نیز منجر میشود.
افرادی که مواد مصرف میکنند، به تدریج نسبت به مشکلات اطرافشان بیحس میشوند. این بیحسی باعث میشود که آنها از آسیبهایی که خودشان و دیگران به جامعه وارد میکنند، بیخبر باشند. در حقیقت، بیتفاوتی به مشکلات اجتماعی و فردی، خطرناکترین پیامی است که مواد مخدر به مغز انسان میدهند.
نتیجهگیری: مسئولیت رسانهها و ما
در نهایت، باید بپذیریم که مسئولیت اصلی در زمینه مقابله با این روند، بر عهده رسانهها و مسئولان آموزشی است. ما به عنوان جامعهای که میخواهیم آیندهای سالم و بدون آسیب برای نسلهای آینده بسازیم، باید این حقیقت تلخ را بپذیریم که عادیسازی مصرف مواد میتواند به بدترین نوع جنگ نرم تبدیل شود: جنگی که نه تنها جسم انسانها، بلکه مغز آنها را هدف قرار میدهد.
به عنوان یک جامعه، باید از این روند هشدار دهیم و با ایجاد آگاهی در رسانهها و حتی در فضای مجازی، نگذاریم که نسل آینده گرفتار تلههای خطرناک این عادیسازی شود. باید بپذیریم که مواد مخدر، نه شیک است و نه مد، بلکه یک تهدید جدی برای زندگی و آینده است.
دیدگاهتان را بنویسید