چرا تجربه‌های زندگی متفاوت می‌تواند روابط شما را خراب کند؟ بررسی تفاوت‌های بلوغ روانی در روابط و راهکارهای درمانی از زبان دکتر فهیمه رضایی
مقدمه
همه‌ی ما وارد روابط عاطفی می‌شویم با پیش‌زمینه‌های متفاوت: تاریخچه زندگی، خانواده، تجربیات کودکی و سطح بلوغ روانی. در بسیاری از مواقع، حتی اگر از نظر سن، تحصیلات و هوش هم‌سطح باشیم، تفاوت‌های عمیق‌تری در درک و تعاملات ما وجود دارد که می‌تواند باعث مشکل در روابط شود. در این مقاله، به بررسی این موضوع می‌پردازم که چرا روابطی که در ظاهر عالی به نظر می‌رسند، می‌توانند به دلایل نادیده گرفته شده‌ای، مانند تفاوت در سطح بلوغ روانی، به چالش بکشند. به عنوان درمانگر، از تجربیات واقعی مراجعینم و نکات کلیدی در درمان مسائل روان‌شناختی صحبت می‌کنم.
۱. داستان پسر و دختر در یک رابطه بی‌سازمان
مراجعه‌ای داشتم که داستانش می‌تواند برای بسیاری آشنا باشد. پسر ۲۷ ساله‌ای به من مراجعه کرد که از ۷ سالگی وارد بازار کار شده بود، پدر و مادرش از هم جدا شده بودند، و در شرایط سختی بزرگ شده بود. مادرش با کارگری و نظافت خانه‌های مردم، پنج پسرش را بزرگ کرده بود. این پسر با هوش و تلاش مستمر وارد دانشگاه سراسری تهران شد، شبانه‌روز کار کرد و توانست خانواده‌اش را سر و سامان بدهد. به نظر می‌رسید که زندگی‌اش به شکل معجزه‌آسا تغییر کرده است.
اما مشکل در رابطه‌ای بود که در آن گیر کرده بود. او در رابطه با دختری هم‌سن خود قرار داشت که موفق و باهوش بود، اما برخلاف او، در خانواده‌ای حمایتگر و راحت بزرگ شده بود. این دختر در سن ۲۵ سالگی تازه با مشکلات زندگی مواجه شده بود، زیرا پس از مهاجرت به تهران، سختی‌ها به سراغش آمده بود.
۲. مشکل اصلی: تفاوت در بلوغ روانی
این رابطه، مثل بسیاری از روابط دیگر، نشان داد که سن، هوش و تحصیلات تنها برای شروع یک رابطه کافی نیست. مهم‌ترین عامل در دوام و موفقیت یک رابطه، بلوغ روانی و تجربه‌های زندگی مشترک است. این پسر، که از همان کودکی با مشکلات بزرگ شده بود، ناخودآگاه نقش معلم و راهنما را در این رابطه ایفا می‌کرد. در حالی که دختر، باوجود توانایی‌هایش، همیشه احساس کمبود و عدم توانمندی داشت.
این تفاوت‌های سطحی در ظاهر و به‌نظر «همسان بودن» در واقع می‌تواند مشکلات عمیقی را در روابط ایجاد کند. پسر احساس تنهایی و نادیده گرفته شدن می‌کرد و دختر احساس بی‌ارزشی و کمبود، حتی باوجود تلاش‌هایش برای برابری با او.
۳. چرا تجربیات زندگی تأثیرگذار هستند؟
در بسیاری از روابط، ما به شباهت‌ها و ویژگی‌های سطحی (مثل سن، تحصیلات و هوش) توجه می‌کنیم و از عوامل مهم‌تری مثل تجربه‌های زندگی، چالش‌های دوران کودکی و بلوغ روانی غافل می‌مانیم. در حقیقت، این‌ها هستند که درک ما از دنیا، روابط و خودمان را شکل می‌دهند. تجربه‌های ما در خانواده، میزان رنج یا حمایتی که دریافت کرده‌ایم، می‌تواند تأثیر زیادی بر نوع نگاه ما به مسائل مختلف بگذارد.
اگر بخواهیم در روابط خود پیشرفت کنیم، باید بیشتر به نگرش‌ها، جهانی‌بینی و توانایی‌های روانی و احساسی یکدیگر توجه کنیم، نه فقط ویژگی‌های بیرونی یا موفقیت‌های تحصیلی و شغلی.
۴. چه چیزی باید در روابط توجه شود؟
الف. آیا جهان‌بینی مشابه داریم؟
در این رابطه خاص، تفاوت در جهان‌بینی بسیار برجسته بود. پسر به دلیل تجربه‌های سخت زندگی، دیدگاه متفاوتی نسبت به مسائل داشت و در موقعیت‌های مختلف از خود تصویر یک “رهبر” و “راهنما” نشان می‌داد.
دختر اما چون بیشتر در یک فضای حمایتی و راحت بزرگ شده بود، نتوانسته بود به این بلوغ روانی برسد. برای یک رابطه موفق، باید جهان‌بینی و نگرش‌های فردی به زندگی مشابه باشد تا بتوانید در کنار هم رشد کنید.
ب. آیا می‌توانیم در کنار هم رشد کنیم؟
یکی از مسائل اساسی در این رابطه این بود که این دو نفر به رغم همه شباهت‌ها، نمی‌توانستند در کنار هم رشد کنند. پسر بر اساس تجربه‌های سخت زندگی به بلوغ روانی رسیده بود، در حالی که دختر هنوز در حال کشف و مقابله با چالش‌ها و سختی‌های جدید بود. برای هر رابطه‌ای لازم است که مراحل رشد روانی هر دو طرف همسو باشد تا بتوانند با یکدیگر سازگار شوند.
پ. آیا نگرش‌ها و ارزش‌ها همراستا هستند؟
برای یک رابطه سالم و موفق، مهم است که نگرش‌های افراد به زندگی، کار، خانواده و روابط مشابه باشد. در این مورد خاص، تفاوت‌های عمیق در نگرش‌ها باعث شد که پسر احساس تنهایی و نادیده‌گرفته‌شدن کند، در حالی که دختر احساس می‌کرد همیشه در حال مقایسه و رقابت است.
۵. راهکار درمانی از زبان دکتر فهیمه رضایی
الف. آگاهی از بلوغ روانی خود و طرف مقابل
اولین گام در هر رابطه‌ای این است که هر دو طرف به بلوغ روانی و تجربه‌های گذشته یکدیگر توجه کنند. برای این منظور، لازم است که افراد با خودشان و با طرف مقابل صادق باشند و از تجارب زندگی یکدیگر آگاه شوند. در بسیاری از روابط، این تفاوت‌ها به دلیل نبود آگاهی از همدیگر به مشکلات تبدیل می‌شود.
ب. توسعه مهارت‌های ارتباطی و همدلی
در بسیاری از روابطی که به بن‌بست می‌رسند، مهارت‌های ارتباطی و همدلی نقش مهمی دارند. توصیه می‌کنم که افراد به جای انتقاد از یکدیگر، بیشتر به احساسات و نیازهای طرف مقابل توجه کنند. این مهارت‌ها می‌توانند به درک بهتر و ایجاد رابطه‌ای متعادل و سالم کمک کنند.
پ. مراجعه به مشاوره زوج‌ها
اگر شما هم در رابطه‌ای مشابه این پسر و دختر قرار دارید، بهتر است برای درک بهتر مشکلات و چالش‌هایتان، از مشاوره‌های تخصصی استفاده کنید. درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از خود و طرف مقابل پیدا کرده و راهکارهایی برای بهبود ارتباطات و رفع مشکلات ارائه دهد.
6. نتیجه‌گیری: بلوغ روانی و تجربه زندگی کلید رابطه سالم
در نهایت، برای داشتن یک رابطه پایدار و سالم، تنها داشتن شباهت‌های ظاهری یا موفقیت‌های اجتماعی کافی نیست. بلوغ روانی، تجربه‌های گذشته و توانایی درک و همدلی با یکدیگر هستند که می‌توانند پایه‌گذار یک رابطه موفق و پایدار شوند. اگر شما هم درگیر چنین چالش‌هایی هستید، بدانید که برای رشد و تغییر، همواره می‌توانید از مشاوره‌های تخصصی استفاده کنید.
اگر شما نیز در رابطه‌ای مشابه این پسر و دختر قرار دارید و نیاز به راهنمایی بیشتر در خصوص مسائل روان‌شناختی و ارتباطی دارید، من به عنوان دکتر فهیمه رضایی آماده‌ام تا شما را در مسیر تغییر و بهبود روابطتان همراهی کنم. برای مشاوره آنلاین یا حضوری با من تماس بگیرید و از مشاوره‌های تخصصی بهره‌مند شوید.
دیدگاهتان را بنویسید