اختلال شخصیت چیست؟

شخصیت فرد شامل ویژگی های مختص اوست که به صورت الگوهایی برای هر فرد تعریف می شوند. در واقع یک سری الگوهای ثابت فکری، رفتاری و عاطفی شخص برای خودش درنظر می گیرد که شخصیت او را می سازد. اختلال های شخصیتی یا همان نابهنجاری ها اینگونه تعریف می شوند که فرد دچار صفات شخصیتی ناسازگارانه می شود و آرامش یا ثبات رفتاری خود را از دست می دهد.

علائم اختلالات شخصیتی

• پریشانی
• کاهش توانایی های فرد که باعث می شود کارهای روزمره خود را نتواند انجام دهد
• به خطر انداختن خود یا دیگران

افرادی که دچار اختلال شخصیت هستند، تا حد زیادی ویژگی های نابهنجاردر آنها نهادینه شده است که به سختی می توانند آن رفتارها را ترک کنند و شدیدا در برابر تغییر مقاومت می کنند.
این افراد به زندگی طوری نگاه می کنند که شرایط ناراحت کننده زیاد و اسف باری داشته و نمی توان آن را تحمل کنند. همچنین این افراد اعتقاد دارند که خودشان بدون ایراد هستند و بقیه باید تغییر کنند. ناگفته نماند تجربه های تلخ کودکی یا نوجوانی شروع این اختلالات است که کم کم با افزایش سن بر تمام ابعاد زندگی فرد تاثیر می گذارد.

انواع اختلال شخصیت

اختلال شخصیتی مرزی

این افراد ویژگی های بارزی که دارند ناپایداری در عواطف و خلق و خوها و رفتارشان است. همچنین روابط میان فردی بسیار بی ثباتی دارند. همچنین خودانگاره بسیار بی ثبات از ویژگی های شاخص این افراد است. بسیاری از بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در دوران کودکی نوعی از ضربه شدید روحی، از دست دادن و یا رها شدن را تجربه کرده اند و سعی میکنند در بزرگسالی این ضربات روحی را جبران کنند. اما این دلیل نمی شود که اگر فردی در یک خانواده ای که سختگیر زندگی می کند و یا سابقه این اختلال در آن خانواده وجود دارد، قطعا به این اختلال دچار خواهد شد.  این قضیه فقط بیانگر این است که مشکلاتی از طرف خانواده و تربیت شخص، ممکن است احتمال پیش آمدن اختلالات شخصیتی او را در بزرگسالی تشدید کند. افراد دارای این اختلال عموما دارای عزت نفس پایین هستند. از فکر به آینده و آینده نگری اجتناب می کنند. همدلی در آنها وجود ندارد. دائم ترس از تنها شدن، ترس از طرد شدن دارند و به همین خاطر دائم در حال چک کردن امنیت خود در رابطه هستند. مثل چک کردن ایمیل یا گوشی همسر خود. دیگر اینکه این افراد دچار افسردگی نیز می باشند. این ترس ها باعث می شود که فرد نتواند تنهایی را تحمل کند و نیازمند داشتن روابط با دیگران باشد. این ترس از تنهایی  تا حدی شدید است که شخص ممکن است به دیگران اسیب برساند

اختلال شخصیت خود شیفته

این افراد به شدت خودخواه هستند و فقط با افرادی که از خودشان بالاتر هستند ارتباط می گیرند. علاقه و تمایل شدید به ناراحت کردن دیگران دارند و از این کار لذت می برند و اعتقاد دارند که دیگران به آنها حسادت می کنند در عین حال، خودشان افراد حسوی هستند. افراد خودشیفته از دیگران توقعات بیش از حد دارند و نسبت به اطرافیان حس دلسوزی، مهربانی یا همدلی ندارند. اصلا طاقت انتقاد ندارند و اگر نسبت به خود هر انتقادی ببینند با عصبانیت و تحقیر کردن فرد مقابل به آن پاسخ می دهند. ایجاد و شکوفایی این اختلال ریشه در تربیت دوران کودکی نیز دارد. مثلا پاداش ها یا تحقیرهای افراطی والدین در زمان کودکی، یا آزار و اذیت ها و تهدیدهای شدید، وابستگی های شدید در کودکی، تعریف ها و تمجیدهای زیاد از کودک، یا سرکوب کردن های پی در پی از عواملی هستند که درواقع سرآغاز شکل گرفتن این اختلال در فرد هستند.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی

برای این افراد حد ومرز یا قانونی وجود ندارد. و درواقع به درست و غلط بودن کارشان توجه نمی کنند و آن کار را انجام می دهند. ضداجتماعی از انواع اختلال شخصیت است که فریب دادن دیگران، دروغگویی، آزار و اذیت کردن دیگران، خصومت و خشونت، سواستفاده، زورگویی و ظلم نسبت به دیگران از ویژگی های بارز این افراد است. اشخاص آنتی سوشال از اینکه دیگران را اذیت کنند لذت می برند این اذیت شامل هر موردی می شود. مثلا اینکه با کلام خود بقیه را آزار دهند یا اینکه به صورت فیزیکی و ضرب و شتم. دیگر اینکه مسئولیت پذیری یا تعهد برای آنها مفاهیم تعریف نشده ای است و به راحتی زیر قول ها و عهدهای خود می زنند. از خطر و ایجاد خطر هراسی ندارند و به راحتی کارهای خطرناک انجام می دهند و امنیت برای آنها اهمیت ندارد. همچنین عواقب هیچ کاری را در نظر نمی گیرند و برای روابط خود اهمیت قائل نمی شوند. صداق ندارند، دوغ می گویند و بی احترامی می کنند.  

اختلال شخصیت وابسته

این افراد دائم نگران برداشت بقیه و نگران رضایت بقیه هستند. اینکه دائم به این فکر می کنند که نکند کاری انجام دهند که باعث عدم رضایت دیگران باشد. و یا نگران این هستند که تنها نمانند و طرد نشوند. البته وابستگی به افراد دیگر مثل خانواده، فرزند، همسر و ... برای هر فردی وجود خواهد داشت اما برای این افراد، وابستگی یک طرفه می باشد و نیاز شدید دارد که از سمت دیگران حمایت شود و اگر این حمایت اتفاق نیفتد شخص احساس ناامنی کرده و خود را می بازد و بهمین خاطر ممکن است رفتارهای غیر قابل پیش بینی از خود نشان دهد.

اختلال شخصیت افسرده

این اختلال بسیار شیوع پیدا کرده است و شامل زن ها و مردان ناشادی است که از زندگی خود و از دیگران رضایت ندارند و حال درونی شان به شدت بد است. این افراد نیز ممکن است به دلیل عواملی که در کودکی متحمل شده اند مانند روش های غلط فرزندپروری یا فقدان هایی که تحمل کرده اند دچار این اختلال شده باشند.

درمان اختلال شخصیت با مشاوره و روانکاوی

در سایر مطالب سایت ویژگی های هر اختلال شخصیت مطرح شده است. با مطالعه دقیق آنها می توانید درباره اینکه به این نوع اختلالات مبتلا هستید یا خیر، اطمینان حاصل کنید. معمولا اکثر اختلالات شخصیتی و خلقی با متخصص روانشناس بالینی می شوند. اما یک نوع آن که  آنتی سوشال  هست، هرگز درمان نمی شود چون افراد مبتلا به این اختلال هرگز به فکر درمان نیستند و از آنچه که هستند و آزاری که به دیگران می رسانند رضایت دارند. ولی موارد دیگر مانند وابسته، افسرده، وسواس و .... با روانکاوی حل مسئله می شود. البته اگر هم جلسات مشاوره تاثیرگذار نباشد یا مسئله و مشکل فرد شدت زیادی داشته باشد، با تجویز دارو می تواند بهبود یابد. پس اگر خودتان یا اطرافیانتان درگیر این مسائل هستید حتما جهت درمان اقدام کنید چون با پیگیری نکردن و درمان نشدن، بسیاری اوقات همه این اختلالات مسبب و زمینه ساز اختلالات دیگری می شوند که بسیار کار درمان را سخت ترمی کنند. روش های بسیاری برای درمان اختلالات شخصیت وجود دارد شما با انواع تست روانشناسی می توانید از ویژگی های خود آگاهی پیدا کنید. و یا اینکه با انجام نقشه مغزی می توانید قسمتهای مختلف مغز را که عملکرد درستی ندارند به صورت دقیق مشاهده کنید و جهت درمان اقدام کنید. در مرکز ما درصورت نیاز جلسات روان درمانی با حضور مشاور و روانپزشک انجام می شود که درک درستی از مسئله مراجع به دست بیاید تا بتوان تشخیص داد که تنها جلسه مشاوره نیاز است یا دارودرمانی هم در کنار مشاوره ضروری است!