روانشناسی سالمندان

راهکارهای شاد نگه داشتن سالمندان_راههای افزایش شادی در سالمندان

نویسنده: دکتر فهیمه رضایی

انتشار :۰۸ آبان ۱۳۹۷

چگونه افراد سالمند دچار افسردگی می شوند؟

افسردگی بخش عادی پیری نیست. مطالعات نشان می دهد که اکثر سالمندان با وجود بیماری های فیزیکی که افزایش می یابد؛ با این حال، هنگامی که افراد مسن دچار افسردگی می شوند، ممکن است نادیده گرفته شود. زیرا ممکن است افراد سالخورده علائم متفاوتی داشته باشند و علائم کمتری را نشان دهند و ممکن است کمترتمایل به تجربه یا تشخیص احساس غم و ناراحتی داشته باشند. آیا می دانید اصلی ترین نیازهای سالمندان چیست چیست
علاوه بر این، افراد مسن تر ممکن است شرایط پزشکی بیشتری مانند بیماری قلبی، سکته مغزی یا سرطان داشته باشند که ممکن است باعث علائم افسردگی شود. یا ممکن است داروهایی با عوارض جانبی که باعث افسردگی می شوند، مصرف کنند. اکثر افراد سالمند مبتلا به افسردگی هنگامی که درمان با داروهای ضد افسردگی، روان درمانی یا ترکیبی از هر دو را دریافت می کنند، بھبود می یابند.

راههای شاد نگه داشتن سالمندان

ترویج زندگی سالم و کمک به سالمندان

می دانیم که پیری فرآیندی است که متوقف نمی شود و فقط با داشتن زندگی سالم و مراقبت های صحیح می توان دوران سالمندی را به دورانی لذت بخش و مطلوب و همراه با سلامت تبدیل نمود. گرچه فشارهای روانی جزئی از زندگی روزمره ما می باشند و بسیاری از اوقات این مسائل ناراحت کننده، خارج از اختیار ما می باشد و نمی توان جلوی آنھا را گرفت، لیکن ما می توانیم توانایی خود را در مواجھه با این مسائل افزایش دهیم و روش های سازگاری با آنھا را بیاموزیم و با بھبود شیوه های زندگی سالم و افزایش سطح کمی و کیفی خدمات بھداشتی درمانی و ترویج الگوی تغذیه صحیح از عواقب بعدی مانند اضطراب ، استرس، افسردگی، اختلالات خواب و اشتھا، توجه و تمرکز و... پیشگیری کرد.

شادی در سالمندان

برقراری ارتباط با سالمندان

انسان در نتیجه فرآیند اجتماعی شدن، برخی از مھارت های ارتباط بین فردی را کسب می کند. اما سطح عملکرد او را در این مھارت ها می توان بھبود بخشید. هر فردی، برای آن که در روابط انسانی خود منطقی تر، مؤدب تر، صمیمی تر، صادقانه تر، آزاداندیش تر، صریح تر و عینی تر رفتار کند، از ظرفیت بالایی برخوردار است. اما با کمک مجموعه مستحکمی از دانش و تجربه شخصی می توان فرآیند کامل تر شدن او را تا حد زیادی تسریع نمود.

جوانان برای برقراری ارتباطی شایسته و نیکو با سالمندان، باید با وظایف خود آشنا باشند و آنھا را به بھترین شکل ممکن اجرا کنند. پذیرش و تحمل سالمندان، به ویژه پدر و مادر سالمند و حفظ و نگھداری آنھا با صبر و بردباری از مھمترین ویژگیھای یک خانواده سالم و نرمال است. بھره مندی از تجربه های آنھا و نیز مھرورزی و رفع مشکلات آنھا، از جمله وظایفی است که جوانان در خصوص سالمندان بر عھده دارند تا بتوانند زندگی آینده خود را بر پایه مشارکت آن پیران فرزانه پی ریزی کنند و با استفاده از تجربه های ایشان، به آرامش و موفقیت در زندگی برسند. در جوامعي كه جمعیت سالمندان در آنھا زیاد است ، رفتارها و تصمیمات منطقی بیش از تصمیمات هیجانی واحساسی حاکم است، قدرت ریسک و خطر برای تغییر کمتر به چشم می خورد، این موضوع یک امر طبیعی و متانسب با فرآیند سن است، زیرا سالمندان براي قدم گذاشتن در هر راهي ،دوراندیشي بیشتري انجام داده و با بھره گیري از تجربیات گذشته خود، تصمیمات شتابزده نمیگیرند و قدم هاي آهسته تري برمیدارند و چون با آرزوهاي دوران جواني وداع گفته اند، دیگر شتابي براي تند حركت كردن ندارند. لذا فراهم نمودن شرایطی براي آگاه کردن خانواده و به ویژه نوجوانان وجوانان در این خصوص می تواند به برقراري ارتباط میان سالمندان و
خانواده کمک بیشتري کند . هنگامي كه رابطه محترمانه اي میان نسل جدید و قدیم برقرار میشود، فرد سالخورده در خود احساس احترام و ارزشمندي میكند و همین امر سبب میشود كه به اندوخته هاي گرانبھاي خود افتخار كند و هراسی از گفتن تجربیات خود براي نسل جدید نداشته باشد. ایجاد فرصت برای بیان تجربیات و احساسات توسط سالمند در درون خانواده حس ارزشمندی و مفید بودن را در آنھا افزایش داده و به ارتقاء سطح سلامت روانی آنھا کمک میکند.

افزایش روحیه سالمندان

نقش و تاثیر همدلی کردن با سالمندان

می دانیم که ما نیز روزي به دوران سالمندي خواهیم رسید و همچون آنان به زندگي نگاه خواهیم كرد. لذا با همنشیني و نفوذ در دنیاي آنان مي توانیم تا حدي به آینده خویش نگاه كنیم و لذا به هدف هاي زندگي خود در زمان حال بار دیگر بیاندیشیم و راه درست تري را براي رسیدن به یك زندگي سعادتمند انتخاب كنیم و آموزش سالمندان جھت انتقال تجربیاتشان به جامعه مي تواند كاري ارزشمند محسوب گردد. آنان باید آموزش ببینند كه چگونه تجربیات خود را به صورت طبقه بندي شده و قابل استفاده براي جوانان ارائه نمایند. پدید آمدن سازمان هاي غیر دولتي كه در آن سالخوردگان حضور یافته و با مشاركت كردن، تجربیات خود را ثبت نموده و بصورت كتاب، مقاله، سخنراني و كلاس هاي آموزشي ارائه نمایند میتواند كاري سودمند براي جامعه باشد.

از دیگر فواید برقراري ارتباط مستمر با سالمندان ،كمك به حفظ سلامت جسمي و رواني آنان است زیرا هنگامیكه سالمندي میفھمد که مورد توجه قرار گرفته است و تجربیات او ارزشمند محسوب مي شود، انگیزه بیشتري براي زندگي كردن و خدمت كردن بدست میآورد و سبب میشود او بزودي زمینگیر نشده و فعالانه در عرصه اجتماع حضور یافته و سبب تسریع در روند رشد جامعه گردد.

نقش خانواده در حمایت از سالمندان

خانواده مھمترین و ارزشمندترین منبع حمایتي سالمندان محسوب ميشود. اما تمامي حمایتها، صرفا در مراقبتهاي پزشكي خلاصه نميشود و بخش اعظم آن حمایتهاي اجتماعي را در بر ميگیرد.

حمایت اجتماعي داراي 3 عنصر می باشد

حمایت عاطفي كه فرد را متقاعد ميسازد كه دیگران او را دوست دارند.

حمایت احترام مدار که فرد قانع ميشود داراي ارزش و حرمت است.

حمایت ارتباطي یا سبكهاي كه فرد احساس تعلق به گروهی خاص از اجتماع دارد.

قابل ذکر است که هر 3 عنصر باید با هم و در كنار هم ارائه شوند. حمایتهاي اجتماعی از سالمندان به بھبودي بیماري جسماني آنھا و كاهش فشارهاي روانی ناشی از دوره سالمندي منجر ميشود. که البته حمایت اجتماعي سالمندان باید بر اساس احترام به حفظ استقلال او و حرمت نھادن به نیازهاي روانشناختی، عاطفی و اجتماعی وي صورت گیرد.

شادزیستی سالمندان

چالش ها و پیشنھادات در سبک زندگی سالم سالمندی!

چالش 1 _عدم توان جسمی،کناره گیری و انزوا،گریز از دایره شبکه های اجتماعی

پیشنھادات:

ترغیب و تقویت

سِمَت های مرتبط به نقش مشارکتی سالمندان در شبکه های اجتماعی،تدوین بسته های تشویقی و حمایتی جھت حضور سالمندان در اجتماع متناسب با شرایط جسمی ایشان،بکارگیری سالمندان در فعالیتھای داوطلبانه.

چالش 2 _احساس افسردگی،ضعف،سوگ از دست دادن عزیزان،ناامیدی،انتظار مرگ

پیشنھادات:

تقویت و تعمیق باورهای دینی و اعتقادی،توکل و توسل.

چالش 3 _افزایش نرخ بیوگی زنان سالمند وعدم توان تامین معاش و مشکلات معیشتی و اقتصادی پس از مرگ همسر؛

پیشنھادات:

اضافه نمودن شرط مستقیم دارائی های مشترک زندگی زناشویی به شروط ضمن عقد.

چالش 4 _پیروی از الگوی شھرنشینی و تنھایی سالمندان

پیشنھادات:

نزدیکی محل سکونت فرزندان به سالمندان و حمایت ایشان،اموزش خانواده ها برای تکریم مقام سالمند و نیازهای روانی و فرهنگی،اموزش تکریم سالمندان در کتب درسی کودکان و نوجوانان.