اختلال شخصیت دوری گزین باعث میشود فرد تمایل برای برقراری ارتباط داشته باشد اما قادر به معاشرت و اقدامات اولیه آن نباشد. این افراد حتی اگر بتوانند ارتباط برقرار کنند، نمی توانند آن را حفظ کنند.

ویژگی های افراد دچار اختلال شخصیت دوری گزین

اعتماد به نفس پایین

این افراد از بروز استعداد و توانایی های خود در اجتماع هراس دارند. چون دائم اضطراب دارند که نکند خوب نتوانم صحبت کنم، نکند به لکنت بیفتم و نتوانم کلمات را درست بیان کنم و ترس هایی از این قبیل... به خاطر همین استرس ها، در جامعه و هر جمعی، اگر با آنها شوخی ای شود حمل بر سرزنش یا عدم تایید آنها می گذارند و بخاطر همین زود می رنجند و فکر می کنند کسی آنها را قبول ندارد. همچنین این افراد احساس نچسب بودن و دوست داشتنی نبودن می کنند و از لحاظ ظاهر و یا سایر ویژگی ها دیگران را خیلی بالاتر از خود می بینند.

عدم تحمل انتقاد و دوری از مسئولیت پذیری

همانطور که گفته شد این افراد کوچکترین حرفی از دیگران را به حساب انتقاد و سرزنش و عدم تایید می گذارند در نتیجه ترجیح می دهند که در جامعه نباشند و مسئولیتی نیز نپذیرند چون احساس بی عرضگی می کنند.

از ایجاد روابط دوری می کنند

این افراد از اینکه وارد روابط اجتماعی یا دوستی شوند بیم دارند و سعی می کنند وقتی ارتباط بگیرند که حتما خیالشان راحت باشد که طرف مقابل حتما آنها را دوست خواهد داشت. در غیر این صورت شدیدا در رابطه احساس بی ارزشی خواهند کرد و از آن رابطه فاصله می گیرند.

در روابط دائم نگرانند

عدم داشتن اعتماد به نفس همیشه در روابط مشکل بوجود می آورد. کسی که خودش را دوست ندارد و در خودش ارزشی نمی بیند، دائما منتظر دریافت تایید از دیگران است و نیاز دارد تا همه او را دوست داشته باشند. افراد دچار اختلال شخصیت دوری گزین نیز به همین خاطر که اعتماد به نفس ندارند نمی توانند به آرامش برسند و دائما نگران نظر دیگران هستند و می ترسند که دیگران او را شماتت کنند یا از او ایراد بگیرند. در نتیجه دوری کردن از جمع ها را ترجیح می دهند.

این اختلال گاهی به صورت خجالتی بودن فرد، خود را نشان می دهد

در برخی مواقع، خجالتی بودن فرد بیانگر وجود این اختلال در او می باشد. اما ر اصل اینطور نیست. افراد با اختلال شخصیت دوری گزین، شخصیتی خجالتی ندارند و به شدت تمایل دارند ارتباط برقرار کنند. اما ترسی در درون آنها وجود دارد که نمی گذارد این افراد به راحتی وارد رابطه شوند و آن ترس همانطور که گفته شد ترس عدم پذیرفته شدنشان می باشد.

عدم تمایل به جمع افراد جدید و غریبه

بنا به دلایلی که مطرح شد این افراد شدیدا از قرار گفتن در جمع های جدید بیم دارند و به شدت فراری هستند. فکر اینکه نکند من ارا نپذیرند و از من خوششان نیاید یا نکند مرا مسخره کنند همواره مانع از حضور آنها در میان افراد جدید می شود. افراد با اختلال شخصیت اجتنابی معمولا در شغلهای ثابت مدت طولانی میمانند. این افراد چون از تحقیر شدن یا انتقاد ترس دارند ترجیح می دهند شغلی روتین با روابط جزئی و محدود داشته باشند و نیاز نباشد تا بخواهند با افراد زیادی در تعامل باشند. همچنین بغیر از شغل خود، در تمام مراحل زندگی، علاقه ای به ریسک کردن ندارند و هیچ تمایل به ایجاد موقعیت های جدید در زندگی ندارند.

درمان اختلال شخصیت اجتنابی

بهترین درمان این اختلال، روان درمانی می باشد. در این روش درمانگر سعی می کند ابتدا مطمئن می شود که فرد، کمرو یا خجالتی نیست و قطعا اختلال دوری گزین دارد. سپس با روش درمان شناختی تشخیص می دهد که باورها و ضمیر ناخودآگاه فرد تا چه حد در بروز این اختلال تاثیر داشته و ریشه های این اختلال در فرد کدام است.
پس از طی تعداد جلسات لازم، فرد پی می برد که چگونه افکار درونی خود را کنترل کند و ترس ها و نگرانی های خود نسبت به نظرات دیگران را مهار کند و بتواند بدون نگرانی هایی که از قبل داشته است به ایجاد روابط اجتماعی خود بپردازد.
همچنین برای این افراد گروه درمانی نیز بسیار می تواند موثر واقع شود. چون فرد در شرایط و موقعیتی قرار می گیرد که همیشه از آن بیم دارد و درست همانجا متوجه ترس های خود می شود و اینکه چه عواقب و آثاری را دارد تحمل می کند.

اختلال شخصیت اجتنابی به خاطر ویژگی هایی که دارد، اختلالات دیگری را به مرور همراه خود بوجود می آورد. چون در این اختلال فرد درگیر عواملی مثل استرس یا نگرانی از تایید دیگران است ممکن است کم کم در او اختلال شخصیت وابسته بوجود بیاید. از طرفی چون از برقراری ارتباط ترس و واهمه دارد و خود را از همه پایین تر می بیند ممکن است اختلال شخصیت مرزی نیز به سراغ او بیاید. همچنین ترس و اضطراب دائم و همیشگی او ممکن است اختلال هراس اجتماعی یا فوبیا را در او بوجود بیاورد و درنهایت حس تنهایی و وارد ارتباطات نشدن، ممکن است او را به شخصیت افسرده نیز تبدیل کند.

علت دوری گزینی در افراد دچار اختلال شخصیت اجتنابی

این افراد متاسفانه بخاطر اعتماد به نفس پایینی که دارند، نسبت به اینکه کسی سمتشان بیاید سوظن دارند و فکر می کنند کسی که به آنها نزدیک می شود و می خواهد با آنها هم کلام شده و ارتباط برقرار کند، فرد قابل اعتمادی نیست و قطعا قصد تخریب و سرزنش آنها را دارد و این ترس و وحشت باعث می شود بیشتر و بیشتر حس بی ارزشیشان را به اطرافیان خود منتقل کنند.